Trong nền kinh tế - xã hội hiện đại, xăng hay xăng dầu xuất hiện trong hầu hết các lĩnh vực sản xuất ra của cải vật chất, giao thương đi lại. Bởi vậy mà giá xăng là yếu tố ảnh hưởng sâu rộng đến nền kinh tế vĩ mô cũng như cuộc sống hằng ngày của con người. Vậy cụ thể, giá xăng tăng giảm sẽ tác động như thế nào đến nền kinh tế? Hãy tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Tại sao giá xăng tăng giảm lại ảnh hưởng tới kinh tế?

Xăng còn có tên gọi là Ét xăng là một chất lỏng có nguồn gốc từ dầu mỏ, dễ cháy. Xăng thường được sử dụng để làm nhiên liệu ở các động cơ đốt trong và được hình thành từ quá trình chưng cất phân đoạn dầu mỏ kết hợp với nhiều loại gia phụ tạo thành hợp chất hữu cơ. 

Xăng là nguồn năng lượng quan trọng, là nguyên liệu chiến lược, có vai trò quan trọng về mặt kinh tế và tham gia vào hầu hết các lĩnh vực như: Sản xuất, vận tải, thương mại, dịch vụ và đời sống xã hội. Bởi thế một khi nguồn cung - cầu về xăng dầu có sự thay đổi thì nền kinh tế cũng ảnh hưởng theo. Thông thường khi giá xăng tăng, giá thành sản xuất sẽ tăng bởi vậy giá cả thị trường sẽ thay đổi. Tuy nhiên, ở chiều hướng ngược lại, không phải lúc nào giá xăng giảm là giá cả hàng hóa cũng giảm theo. 

 Xăng thường được sử dụng để làm nhiên liệu ở động cơ đốt trong

Giá xăng tác động như thế nào đến nền kinh tế?

Khi giá xăng tăng

Khi giá xăng tăng, giá vận chuyển và sản xuất hàng hóa cũng tăng lên dẫn đến sự tăng giá của các sản phẩm và dịch vụ khác. Các công ty vận tải phải trả nhiều tiền hơn để vận chuyển hàng hóa làm tăng chi phí và làm giảm lợi nhuận của các công ty. Ngoài ra, giá xăng tăng thì chi phí đi lại và mua sắm hàng hóa cũng tăng lên sẽ làm giảm sức mua của người tiêu dùng và ảnh hưởng đến lợi nhuận của các doanh nghiệp. Từ đó có thể thấy, giá xăng tăng cao sẽ ảnh hưởng đến nguồn cung cấp hàng hóa trong nền kinh tế và dẫn đến hệ quả dây chuyền hàng loạt như là: giá một số mặt hàng tăng, tỷ lệ thất nghiệp tăng.... dẫn đến sự tăng trưởng của nền kinh tế.

Và khi giá xăng tăng, nhu cầu về các hàng hóa khác giảm vì lượng tiền chi cho xăng tăng lên, làm cho giá trị đối với các hàng hóa khác sẽ bị giảm. Vậy tổng cầu của nền kinh tế là tất nhiên sẽ giảm. Tất cả các yếu tố trên đều có tác động hỗn hợp và thường có tác động tiêu cực đến lạm phát gia tăng, tăng trưởng kinh tế giảm.

Giá xăng dầu thay đổi sẽ ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách nhà nước

>>> Tham gia cộng đồng kinh doanh lớn nhất Việt Nam: Vietnam Business News

Khi giá xăng giảm

Thực tế, khi giá xăng thế giới giảm mạnh thì người dân và toàn xã hội là bên được hưởng nhiều nhất. Giá xăng dầu giảm sẽ giúp cho doanh nghiệp giảm các chi phí sản xuất kéo theo đó giá bán sản phẩm cũng sẽ giảm, các hộ gia đình sẽ có thêm một khoản chi tiêu, từ đó tăng sức cạnh tranh hàng hóa, tạo ra vùng lan tỏa kéo dài trong nền kinh tế, kích thích tổng cầu và sẽ khiến cho nền kinh tế được kích hoạt và mở rộng.

Giá xăng dầu giảm sẽ tạo ra hiệu ứng lan tỏa rất mạnh, giúp phục hồi tổng cầu của nền kinh tế

Theo TS. Lê Xuân Nghĩa - một chuyên gia trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ và ngân hàng, khi các nước khác bắt chước Mỹ phát triển công nghệ sản xuất xăng sinh học và nó trở thành xăng đại trà thì giá xăng có thể duy trì ổn định ở mức thấp dài hạn. Tuy nhiên, đối với điều kiện chính sách tiền tệ không còn dư địa và chính sách tài khoản bị giới hạn do nợ công thì khi giá dầu giảm đây sẽ là gói kích thích với Việt Nam và toàn thế giới. Điều này sẽ giúp cho các doanh nghiệp phục hồi nhờ đó kinh tế cũng sẽ phục hồi trở lại và thương mại tăng lên. Cầu tăng lên sẽ thu được thuế hàng hóa, thuế giá trị tăng nghĩa là giảm thu trực tiếp từ dầu và tăng thu trực tiếp từ nền kinh tế mà chắc chắn rằng tăng thu từ nền kinh tế sẽ không bao giờ lớn hơn từ dầu. 

>>> Xem thêm: Suy thoái kinh tế và hậu quả của suy thoái kinh tế 

Nhà nước có thể quyết định giá xăng không?

Theo cơ chế thị trường, giá xăng được điều tiết bởi Nhà nước, phù hợp với diễn biến giá xăng thế giới và tình hình kinh tế xã hội trong từng thời kỳ. Thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu và thương nhân phân phối xăng dầu được quyền quyết định giá bán buôn, tuy nhiên giá lẻ phải phù hợp với chi phí phát sinh thực tế tại doanh nghiệp và không cao hơn giá điều hành do cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố.

Nếu giá bán xăng dầu tăng trên 10% số với giá cơ sở liền kề trước đó hoặc có biến động ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ để quyết định về biện pháp điều hành cụ thể. Các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, thương nhân phân phối xăng dầu có trách nhiệm thông báo giá bán với Bộ Công Thương, Bộ Tài chính ngay sau khi quyết định giá xăng của doanh nghiệp. Các mặt hàng xăng dầu nhà nước công bố giá cơ sở là những mặt hàng xăng dầu được tiêu dùng phổ biến trên thị trường.

Giá xăng được điều tiết bởi Nhà nước nhưng phải phù hợp với diễn biến giá xăng thế giới 

Theo quy định của Bộ Công Thương, thời gian điều hành giá xăng dầu sẽ được thực hiện vào các ngày mùng 1, 11 và 21 hàng tháng. Nếu kỳ điều hành trùng vào ngày nghỉ hoặc ngày nghỉ lễ theo quy định của nhà nước, thì thời gian điều hành sẽ được dời sang ngày làm việc tiếp theo sau ngày nghỉ hoặc ngày nghỉ lễ đó. Điều này nhằm đảm bảo sự thuận tiện và tiết kiệm thời gian cho người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương sẽ có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét và quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp.

Bộ Công Thương có trách nhiệm công bố thông tin về giá xăng dầu thế giới, giá cơ sở, giá điều hành các mặt hàng xăng dầu trên trang thông tin điện tử của mình. Bên cạnh đó, thời điểm áp dụng và mức trích lập, mức chi sử dụng Quỹ bình ổn giá tại các kỳ điều hành giá xăng dầu cũng được công bố một cách minh bạch và rõ ràng nhất. Thương nhân đầu mối cũng có trách nhiệm công bố thông tin về giá bán lẻ hiện hành, số trích lập, số sử dụng và số dư Quỹ bình ổn giá xăng dầu hàng tháng và trước mỗi lần điều chỉnh giá bán xăng dầu trong nước. Điều này sẽ giúp người tiêu dùng có thể nắm bắt được thông tin cần thiết để có quyết định mua sắm thông minh hơn. 

    Qua bài viết trên, chúng ta có thể hiểu được tầm quan trọng của xăng và giá xăng tác động như thế nào đến nền kinh tế. Nếu bạn đang quan tâm đến giá xăng và tác động của nó hãy cập nhật những thông tin mới nhất từ Bộ Công Thương để có quyết định hợp lý trong việc sử dụng năng lượng và chi phí đi lại nhé.

>>> Xem nhiều bài học kinh doanh, kinh tế hữu ích: Kênh youtube KIEN THUC KINH TE official