Tín dụng là gì? Có mấy loại tín dụng và chúng có những điểm gì khác nhau? Vai trò của tín dụng trong nền kinh tế là như thế nào? Tất cả sẽ được làm rõ qua bài viết sau đây.

Tín dụng là gì? 

Tín dụng là quan hệ sử dụng vốn lẫn nhau giữa người cho vay và người đi vay dựa trên nguyên tắc hoàn trả. Trong đó người vay có thể là cá nhân, tổ chức hay doanh nghiệp và người cho vay có thể là ngân hàng, một tổ chức tài chính hoặc có thể là nhà nước. 

Sản phẩm vay có thể là hàng hóa hoặc là tiền. Mối quan hệ của người vay và người cho vay được ràng buộc bởi tài sản thế chấp hoặc tín chấp. Tín dụng luôn được gắn liền với lãi suất. Những điều khoản về tín chấp, thế chấp, số tiền vay hay lãi suất đều được ký kết trên hợp đồng tín dụng. 

Hiểu một cách đơn giản, tín dụng là khoản vay của một cá nhân hoặc tổ chức vay Ngân hàng hoặc một tổ chức tài chính hợp pháp và người vay có nghĩa vụ phải hoàn trả khoản vay đó trong thời gian quy định theo hợp đồng tín dụng.

Thẻ tín dụng - ảnh minh hoạ

Các hình thức tín dụng phổ biến tại Việt Nam

Về cơ bản hiện tại có 2 mảng tín dụng chính tại các ngân hàng thương mại đó là:

Tín dụng cá nhân: dùng để phục vụ các hoạt động chi tiêu của các cá nhân mua nhà, mua ô tô, kinh doanh, phục vụ đời sống cá nhân

Tín dụng doanh nghiệp: Phục vụ các khách hàng doanh nghiệp, nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh như: cho vay bổ sung vốn lưu động, mua sắm tài sản, thanh toán công nợ

Ngoài ra khi căn cứ vào các tính chất của tín dụng có thể chia ra thành rất nhiều loại tín dụng với các tính chất khác nhau:

Căn cứ vào thời hạn tín dụng

Tín dụng ngắn hạn: Là loại tín dụng có thời hạn không quá 12 tháng, thường được dùng để cho vay bổ sung vốn lưu động của các doanh nghiệp và nhu cầu thanh toán cho sinh hoạt cá nhân.

Tín dụng trung hạn:Là loại tín dụng có thời hạn trên 12 tháng đến 60 tháng, dùng để cho vay vốn mua sắm tài sản cố định, cải tiến và đổi mới kĩ thuật, mở rộng và xây dựng các công trình quy mô nhỏ của các doanh nghiệp và cho vay xây dựng nhà ở hoặc mua sắm hàng tiêu dùng có giá trị lớn cho cá nhân.

Tín dụng dài hạn: Là loại tín dụng có thời hạn trên 60 tháng, được sử dụng để cho vay dự án đầu tư xây dựng mới, cải tiến và mở rộng sản xuất có quy mô lớn.

Căn cứ vào đối tượng tín dụng

Tín dụng vốn lưu động: Hình thành vốn lưu động cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tín dụng vốn cố định: nhằm hình thành vốn cố định cho các doanh nghiệp và các chủ thể kinh tế. thường được sử dụng dưới hình thức cho vay trung và dài hạn.

Căn cứ vào mục đích sử dụng vốn

Tín dụng sản xuất lưu thông hàng hóa: dành cho các doanh nghiệp và chủ thể kinh tế khác để tiến hành sản xuất kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.

Tín dụng tiêu dùng: dành cho các chi tiêu cá nhân

Quẹt thẻ tín dụng - Ảnh minh hoạ

>>> Xem thêm: Room tín dụng là gì?

Căn cứ vào chủ thể tín dụng

Tín dụng thương mại: là quan hệ tín dụng dưới hình thức mua bán giữa các doanh nghiệp với nhau.

Tín dụng ngân hàng: là quan hệ tín dụng giữa ngân hàng với các cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp.

Tín dụng nhà nước: là quan hệ tín dụng giữa nhà nước và các tổ chức doanh nghiệp. Trường hợp này nhà nước vừa là người đi vay vừa là người cho vay.

Căn cứ vào tính chất đảm bảo tiền vay

Tín dụng đảm bảo bằng tài sản: Là loại tín dụng được đảm bảo bằng các loại tài sản của khách hàng, bên bảo lãnh hoặc hình thành từ vốn vay.

Tín dụng đảm bảo không bằng tài sản: Là loại tín dụng được đảm bảo dưới hình thức tín chấp, cho vay theo chỉ định của Chính phủ và hộ nông dân vay vốn được bảo lãnh của các tổ chức đoàn thể, chính quyền địa phương.

Căn cứ vào lãnh thổ của hoạt động tín dụng

Tín dụng nội địa: Là quan hệ tín dụng phát sinh trong phạm vi lãnh thổ quốc gia.

Tín dụng quốc tế: Là quan hệ tín dụng phát sinh giữa các quốc gia với nhau hoặc giữa một quốc gia với một tổ chức tài chính – tín dụng quốc tế.

Vai trò của tín dụng

Tín dụng có vai trò quan trọng trong nền kinh tế, nó giải quyết hầu hết các vấn đề liên quan tới vốn vay, giúp cho các chủ thể kinh tế có động lực phát triển mạnh mẽ

Đối với người dân:

Tín dụng góp phần nâng cao đời sống của người dân nhất là những người lao động khi họ có thể trang trải những điều kiện cần thiết để tạo ra một nền tảng giúp họ yên tâm lao động sản xuất, không làm gián đoạn quá trình sản xuất, cải thiện hơn về chất lượng cuộc sống. 

Đối với doanh nghiệp: 

Không phải lúc nào các doanh nghiệp đều có sẵn một số vốn nhất định để hỗ trợ cho các hoạt động chi tiêu, mua sắm hoặc duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh. Đặc biệt là các doanh nghiệp quy mô vừa và nhỏ thường gặp khó khăn khi có nhu cầu về vốn.

Sự thiếu hụt vốn có thể gây gián đoạn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Đó là lý do tại sao tín dụng được phát triển với mục tiêu giải quyết "khát vốn" cho doanh nghiệp. Từ đó giúp doanh nghiệp đẩy nhanh hoạt động kinh doanh và mở rộng quy mô sản xuất. 

Đối với ngân hàng:

Việc cho vay và lãi suất thu từ các khoản vay là nguồn thu nhập quan trọng của các tổ chức tín dụng này. Nhờ vậy mà các ngân hàng có thể duy trì và mở rộng hoạt động kinh doanh. Và tiếp tục tạo ra cơ hội tín dụng cho cá nhân và doanh nghiệp.

Đối với nền kinh tế:

Tín dụng giúp điều hòa dòng vốn trong nền kinh tế, nó giúp vốn của những chủ thể chưa có nhu cầu sử dụng đến được nơi mà các cá nhân hay tổ chức có nhu cầu dùng vốn. Cùng với đó là tín dụng giúp nền kinh tế cởi mở hơn trong giai đoạn đang phát triển từ việc tăng nguồn tiền để giúp các chủ thể kinh tế tăng gia sản xuất cũng như gia tăng sức mua của thị trường.

Tín dụng giúp điều hoà dòng vốn - Ảnh minh hoạ

>>> Xem thêm: Phân biệt thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ

4. Rủi ro tín dụng 

Rủi ro tín dụng là một dạng rủi ro phát sinh khi khách hàng vay không tuân thủ đúng các điều khoản của hợp đồng tín dụng. Điều này thường được biểu hiện qua việc khách hàng chậm trả nợ, không hoàn trả đầy đủ số tiền nợ, hoặc không trả nợ đúng hạn theo các khoản gốc và lãi vay, gây ra tổn thất tài chính và gây khó khăn trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng thương mại.

Có một số nguyên nhân dẫn đến rủi ro tín dụng trong ngành ngân hàng.

• Thứ nhất, từ chủ quan của khách hàng, bao gồm việc kinh doanh không hiệu quả hoặc gây lỗ, cố ý trốn tránh trả nợ hoặc gian lận. Điều này dẫn đến khả năng không trả được nợ cho ngân hàng.
• Thứ hai, do quản lý kém chất lượng hoặc hành vi tham ô của nhân viên ngân hàng. Điều này có thể bao gồm thiếu khả năng đánh giá chính xác các khoản vay, hoặc cố ý vi phạm quy định để đạt lợi ích cá nhân.
• Thứ ba, do sự thay đổi bất thường trên thị trường vượt quá khả năng dự đoán của ngân hàng, chẳng hạn như thay đổi lãi suất và tỷ giá, khủng hoảng nợ dây chuyền hoặc những thay đổi trong quyết định của Chính phủ.
• Thứ tư, rủi ro tín dụng có thể bắt nguồn từ môi trường xung quanh. Giống như các hoạt động kinh doanh của các tổ chức khác, hoạt động tín dụng của ngân hàng cũng chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khách quan từ môi trường kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội, pháp lý và tác động chung của khu vực và địa phương.
• Thứ năm, việc mở rộng tín dụng quá mức dẫn đến việc lựa chọn khách hàng kém cẩn thận, giám sát của nhân viên tín dụng đối với việc sử dụng vốn giảm đi và sự tuân thủ quy trình tín dụng cũng trở nên lỏng lẻo. Những yếu kém về đội ngũ cán bộ và nhân viên ngân hàng cũng tạo ra nguy cơ rủi ro tín dụng.

5. Thẻ tín dụng và tín dụng đen

Lưu ý khi sử dụng thẻ tín dụng

Lãi suất

Thông thường các ngân hàng sẽ miễn lãi thẻ tín dụng 45 - 55 ngày, nghĩa là bạn sẽ có tối đa 55 ngày tính từ ngày thanh toán hàng hóa bằng thẻ không bị tính lãi suất, và bạn có nghĩa vụ trả đầy đủ số tiền đã dùng từ thẻ tín dụng cho ngân hàng trong thời gian này nếu không sẽ bị tính lãi suất.

Thông tin

Khi đi mua sắm tại các trung tâm thương mại, siêu thị… việc quẹt thẻ tín dụng thanh toán là một điều không thể tránh khỏi, tuy nhiên do quá chủ quan khi để nhân viên cầm thẻ của mình thanh toán qua máy Pos bị gắn thiết bị đánh cắp thông tin dẫn đến việc lộ thông tin chủ thẻ. Điều đó cũng đồng nghĩa với thẻ tín dụng của bạn đang trong trạng thái nguy hiểm và có thể mất tiền bất cứ lúc nào.

Khả năng chi trả

Hãy đảm bảo rằng việc chỉ tiêu của bạn phù hợp với mức thu nhập để có thể sử dụng tín dụng một cách hợp lý.

Mất thẻ tín dụng

Do là thẻ trả sau cũng như khi thanh toán không cần mã pin, chính vì thế khi bị mất thẻ tín dụng thì kẻ xấu có thể tiêu sạch số tiền của bạn. Bạn nên thông báo đến Ngân hàng sớm nhất nếu có trược hợp bị mất thẻ tín dụng của mình

Tín dụng đen

Hiện nay có một số hình thức tín dụng được tổ chức với mức lãi suất rất cao. Đánh vào nhu cầu cần vốn trong thời gian ngắn nhưng không thể vay vốn ngân hàng nên hàng loạt tổ chức tín dụng đen đã ra đời với mục tiêu là vay vay thủ tục đơn giản và không cần thế chấp nhưng mức lãi suất lại rất cao. Bạn nên tránh những tổ chức tín dụng này để bảo vệ bản thân cũng như tài sản của bạn.

Cần cảnh giác với tín dụng đen - Ảnh minh hoạ

>>> Xem thêm: Cách tính lãi ngân hàng đơn giản nhất 

Hy vọng với những thông tin cơ bản về tín dụng là gì, cũng như phân biệt các loại tín dụng trong bài viết đã cung cấp nhiều thông tin hữu ích cho bạn. Hãy chia sẻ nếu bạn thấy bổ ích nhé. 

>>> Xem video: Review Top 4 cuốn sách kinh tế gối đầu giường