Lũng đoạn thị trường chứng khoán là gì?

(Market manipulation) là hành vi hoặc kỹ thuật được các chủ thể thị trường chứng khoán sử dụng để đánh lừa nhà đầu tư bằng cách tác động giả tạo đến giá chứng khoán. Các đơn vị này thực hiện các biện pháp khác nhau để tăng hoặc giảm nhu cầu về chứng khoán một cách sai lệch để thể hiện chúng là một khoản đầu tư sinh lời kể cả khi họ biết chứng khoán có sai sót về cơ bản. Hầu hết tất cả các tổ chức đều thích thao túng thị trường chứng khoán để thu lợi cá nhân và thoát khỏi vị thế của họ khi đạt được các mục tiêu đã định trước của họ.

Những cách thức làm lũng đoạn thị trường chứng khoán:

Hiện nay, nhiều người đã thực hiện một số thủ đoạn sau để làm lũng đoạn thị trường chứng khoán: 

• Liên tục mua/bán một loại chứng khoán: Họ tập trung giao dịch một loại chứng khoán tạo ra cơn sốt ảo khiến giá cổ phiếu tăng hoặc giảm sút một cách đột ngột

• Cá lớn nuốt cá bé: Một số nhà đầu tư lớn nắm giữ nhiều cổ phiếu thường đẩy giá lên hoặc dìm giá xuống để thu lợi khiến những nhà đầu tư nhỏ lẻ gặp khó khăn. Bởi trên thị trường chứng khoán giá cả hoàn toàn do cung cầu quyết định.

• Tin đồn: Việc tung tin đồn thất thiệt về các đơn vị phát hành gây ảnh hưởng xấu tới các nhà đầu tư chân chính và thị trường chứng khoán. Các tin đồn này có thể dẫn tới việc cổ phiếu bị bán ồ ạt khiến giá cổ phiếu giảm đột ngột hoặc tình trạng đầu tư gia tăng làm giá cổ phiếu tăng nhanh vượt quá giá trị thực của chúng. Sau đó những người có ý đồ xấu sẽ lợi dụng tình hình để mua/bán cổ phiếu nhằm khống chế công ty phát hành hoặc kiềm lời sau khi tin đồn được kiểm chứng.
• Tạo giao dịch giả mạo: Đây là hành vi đặt lệnh giả sau đó hủy bỏ chúng trước khi thực hiện. Các nhà đầu tư thường sử dụng các lệnh mua và bán đang chờ xử lý để đánh giá liệu thị trường có đang tăng hay giảm đối với một cổ phiếu trong thời gian ngắn hạn. Do đó, việc giả mạo có thể mang lại cho các nhà đầu tư niềm tin về lãi suất lớn. Họ đầu tư vào cổ phiếu và tăng khối lượng giao dịch. Lúc này, kẻ thao túng kéo lệnh về, nhà đầu tư buộc phải bán tháo cổ phiếu, hạ giá cổ phiếu hết mức và kẻ thao túng thoải mái mua vào. 

Hậu quả của lũng đoạn thị trường chứng khoán

Khi thị trường chứng khoán bị lũng đoạn, tất cả các hoạt động kinh tế bị tác động theo hướng tiêu cực. Theo một nghiên cứu của David Ng, thuộc trường Đại học Cornell cho rằng khi thị trường bị lũng đoạn, các công ty mất chi phí vay cao hơn, trị giá cổ phiếu giảm và quản lý doanh nghiệp xấu đi. 

Điều này cũng có nghĩa là, từ những người đầu tư cổ phiếu cho đến người tiêu dùng đều “thua thiệt” trong một thị trường bị lũng đoạn. Thị trường trở nên khó đầu tư sẽ dẫn đến tình trạng ít người chịu đầu tư.

Lũng đoạn thị trường hoặc các hoạt động thao túng thị trường chứng khoán sẽ tạo ra một sân chơi không công bằng và có thể gây mất ổn định. Nếu Việt Nam thật sự mong muốn xây dựng một hệ thống thị trường năng động, điều cần làm là tạo ra một thị trường hấp dẫn và ổn định hơn nhằm thu hút các nhà đầu tư lớn. Nếu không, những công ty lớn của Việt Nam cũng sẽ tìm kiếm cơ hội niêm yết cổ phiếu của mình ở những thị trường khác.

Như vậy, lũng đoạn thị trường chứng khoán hay thao túng thị trường chứng khoán là một trong những hành vi phạm pháp và thu lợi bất chính đã và đang được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý mạnh tay.