Giá trị của tiền là gì, được đo lường như thế nào? Tại sao tiền có thể mua được hàng hóa, dịch vụ mà không phải là một thứ gì khác? Bài viết này sẽ phân tích rõ về giá trị của tiền, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chúng - đồng tiền - thứ gắn chặt với đời sống của con người.
Để biết được giá trị của tiền là gì, chúng ta cần biết lịch sử xuất hiện của tiền. Tiền ra đời là kết quả phát triển lâu dài của sản xuất và trao đổi hàng hóa.
Đầu tiên, các cá nhân đã trao đổi trực tiếp hàng hóa với nhau. Ví dụ, người nông dân có gạo nhưng không có thịt bò thì sẽ lấy gạo đổi bò, người trồng khoai nhưng không có sắn thì dùng khoai để trao đổi với sắn. Việc trao đổi trực tiếp đã giải quyết được nhu cầu cần thiết khi bắt đầu xuất hiện giai đoạn sở hữu cá nhân. Việc trao đổi trực tiếp giữa hàng với hàng vẫn còn có các hạn chế, quá trình trao đổi chỉ mang tính chất đơn giản, ngẫu nhiên, không có sự đồng nhất và là cuộc trao đổi giữa hàng với hàng.
Khi nền kinh tế phát triển ở giai đoạn cao hơn, số lượng giao dịch hàng hóa ngày càng tăng và diễn ra thường xuyên. Điều này đã đòi hỏi phải có một vật trung gian để khuyến khích trao đổi hàng hóa. Lúc này, người dân đã sử dụng các sản vật quý hiếm (muối, vỏ sò, lông cừu..) làm vật trung gian để trao đổi hàng hóa. Khi đó, các cá nhân ở địa phương bán các sản phẩm mình tạo ra để đổi lại các vật trung gian, và dùng vật trung gian để mua những sản phẩm khác theo nhu cầu.
Sử dụng vật trao đổi trung gian không còn mang tính ngẫu nhiên nữa, nhưng hạn chế của vật môi giới trung gian này là không bền bỉ và bị ảnh hưởng từ tự nhiên, khi chia nhỏ sẽ làm giảm giá trị vốn có của nó (lông cừu).
Khi sản xuất và hàng hóa phát triển thêm một bậc, bắt đầu mở rộng vùng điều này đòi hỏi phải có vật ngang giá chung thống nhất, từ đó hình thái tiền ra đời. Tất cả hàng hóa đều được biểu hiện ở một hàng hóa đóng vai trò là tiền tệ. Khi con người bắt đầu sử dụng kim loại, tiền kim loại cũng bắt đầu ra đời.
Từ đây, kim loại vàng và bạc đã được dùng làm tiền để lưu thông. Vàng lúc đầu còn hạn chế, con người đã sử dụng bạc làm kim loại thứ 2 để dùng làm tiền lưu thông, gọi là chế độ song bản vị. Về sau, vàng được khai thác nhiều hơn và có ưu thế thuần nhất, ít pha trộn nên vàng được lựa chọn làm tiền tệ - chế độ bản vị vàng được ra đời.
Tuy nhiên, dùng vàng làm tiền tệ vẫn có các hạn chế như khó mang theo, khó chia nhỏ để mua những sản phẩm có giá trị nhỏ như rau, gạo và kim loại quý hiếm được sử dụng trong công nghiệp. Vì vậy, con người đã bắt đầu sử dụng giấy tín tệ (giấy xác nhận gửi vàng trong ngân hàng) để làm tiền lưu thông. Các cá nhân sẽ gửi vàng, bạc của mình vào ngân hàng và nhận lại các tờ tín tệ. Tín tệ này tự do chuyển đổi ra vàng. Điều này giúp cho các cá nhân dễ dàng mang theo và việc trao đổi mua bán với những giá trị thấp diễn ra dễ dàng hơn.
Nhưng hạn chế của việc sử dụng vàng và giấy tín tệ trong lưu thông đó là lượng vàng trên trái đất có hạn, khả năng khai thác hàng năm không lớn. Và tín tệ chỉ được phát hành khi lượng vàng được thêm vào ngân hàng. Với tình hình kinh tế ngày càng phát triển, hàng hóa được sản xuất nhiều hơn nhưng lượng vàng lại không lên tương xứng dẫn tới mất cân đối giữa tiền và hàng. Điều này dẫn tới hàng hóa bị giảm, khuyến khích các cá nhân, tổ chức mở rộng sản xuất và nếu về lâu dài sẽ kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế.
Với những lý do trên, tiền pháp định ngày nay đã được ra đời với mục đích là đáp ứng yêu cầu về trao đổi hàng hóa là có thể tăng thêm tiền để đưa vào lưu thông khi có sự gia tăng của hàng hóa. Tiền pháp định này do Nhà nước in ấn và phát hành, có giá trị trên toàn lãnh thổ. Tuy nhiên, tiền pháp định này chỉ được phát hành thêm khi hàng hóa mới được tạo ra hay được phát hành dựa trên cơ chế tín dụng có sự đảm bảo lượng hàng hóa mới được tạo ra.
Vàng chỉ được dùng để thanh toán các khoản nợ quốc tế, nó bị rút khỏi lưu thông trong nước vì không dùng làm tiền tệ và tiền giấy khi này không được tự do chuyển đổi ra vàng.
Tiền đã ra đời từ rất lâu
Tiền hay tiền tệ (Currency) là phương tiện trao đổi hàng hóa và dịch vụ được chấp nhận thanh toán trong một khu vực nhất định hoặc giữa một nhóm người cụ thể. Thông thường sẽ được phát hành bởi một cơ quan nhà nước như ngân hàng trung ương. Giá trị của tiền không đến từ vật chất tạo ra nó mà theo giá trị mà nó đại diện, tùy theo nền kinh tế và nhà phát hành. Hiểu một cách đơn giản, tiền tệ thực chất chính là tiền (bao gồm cả tiền xu và tiền giấy) được chấp nhận chung trong thanh toán để đổi lấy hàng hóa, dịch vụ và hoàn trả các khoản nợ.
Ở thế kỷ 21, ngoài tiền xu và tiền giấy, một dạng tiền tệ mới đã xuất hiện đó là tiền ảo. Các loại tiền ảo như bitcoin không có sự tồn tại thực tế hoặc sự hậu thuẫn của chính phủ và được giao dịch và lưu trữ dưới dạng điện tử.
Giá trị của tiền là khái niệm về giá trị thực của đơn vị tiền tệ mà một người sử dụng đánh giá. Giá trị của tiền phụ thuộc vào khả năng của nó để mua được những mặt hàng và dịch vụ cần thiết. Trong các nền kinh tế ổn định, giá trị của tiền được đảm bảo thông qua các cơ chế tiền tệ và sự ổn định kinh tế, và đồng tiền của quốc gia đó có thể được sử dụng như một phương tiện trao đổi và lưu trữ giá trị.
Nếu một quốc gia gặp phải lạm phát hay khủng hoảng kinh tế, giá trị của đơn vị tiền tệ có thể giảm mạnh. Điều này có thể xảy ra khi lượng tiền trong nền kinh tế tăng lên, hoặc khi nền kinh tế gặp khó khăn, khiến người dân và các nhà đầu tư mất niềm tin vào tiền tệ và chuyển sang đầu tư vào các loại tài sản khác.
Do đó, giá trị của tiền luôn là một vấn đề quan trọng trong kinh tế và các quốc gia cần đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế và chính sách tiền tệ để đảm bảo giá trị của đơn vị tiền tệ được giữ vững và đáng tin cậy.
Giá trị của đồng tiền trong cuộc sống hiện nay rất quan trọng
>>> Tham gia cộng đồng kinh doanh lớn nhất Việt Nam: Vietnam Business News
Tiền có 2 thuộc tính cơ bản sau:
Giá trị sử dụng của tiền
Giá trị sử dụng của tiền tệ còn phụ thuộc vào tính khả tín của nó. Điều này đòi hỏi tiền tệ phải đáp ứng các yếu tố như tính tiện lợi trong việc sử dụng, tính dễ dàng trao đổi và lưu trữ, tính đồng nhất và tính ổn định trong giá trị.
Nếu một loại tiền tệ không đáp ứng đủ các yếu tố này thì nó sẽ không được chấp nhận và sử dụng rộng rãi trong xã hội, dẫn đến giảm giá trị sử dụng của nó với tư cách là tiền tệ. Điều này có thể dẫn đến sự suy giảm giá trị của tiền tệ đó và sự thay thế bằng một loại tiền tệ khác.
Để một loại tiền tệ tồn tại và được sử dụng rộng rãi trong xã hội, nó phải đáp ứng các yếu tố như khả năng thoả mãn nhu cầu trao đổi của xã hội, tính tiện lợi, dễ dàng trao đổi và lưu trữ, đồng nhất và ổn định trong giá trị, và tính khả tin. Các yếu tố này cũng là lý do cho sự xuất hiện và biến mất của các loại tiền tệ trong lịch sử.
Giá trị của tiền
Giá trị của tiền thể hiện qua "Sức mua tiền tệ", tức là khả năng đổi được nhiều hay ít hàng hoá khác trong trao đổi. Tuy nhiên, để đánh giá sức mua tiền tệ, không nên xét theo từng hàng hóa cụ thể mà nên xem xét trên toàn bộ các hàng hoá trên thị trường.
Giá trị của tiền giúp các giá trị vật chất trao đổi dễ dàng hơn
>>> Xem thêm: Ngân hàng trung ương là gì? Có vai trò quan trọng như thế nào?
Tiền tệ chính là thước đo của giá trị, tiền dùng để đo lường giá trị của mỗi loại hàng hóa, mỗi vật phẩm sẽ có những giá trị khác nhau và chúng đều được đo lường bằng giá trị tiền tệ. Nếu giá trị hàng hóa tiền tệ có thay đổi thì cũng sẽ không ảnh hưởng đến chức năng giá trị của tiền.
Phương tiện trao đổi
Khi tiền tệ ra đời, nó đã tạo điều kiện cho sự phát triển của quá trình trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Hình thức trao đổi trực tiếp giữa các bên dần chuyển sang trao đổi gián tiếp thông qua sử dụng tiền tệ như là một trung gian.
Tiền là một đơn vị ngang giá chung, giúp cho việc trao đổi hàng hóa giữa các bên trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Chức năng quan trọng nhất giá trị của tiền là làm phương tiện trao đổi trong quá trình mua bán hàng hóa và dịch vụ. Nếu không có chức năng này, tiền tệ sẽ không còn giá trị trong hoạt động kinh tế.
Do đó, phương tiện trao đổi là một trong những chức năng quan trọng nhất của tiền tệ, đóng vai trò quan trọng trong quá trình hoạt động của nền kinh tế.
Phương tiện đo lường và tính toán giá trị
Việc sử dụng tiền tệ để đo giá trị hàng hóa và dịch vụ tương tự như việc sử dụng cân để đo khối lượng và mét để đo khoảng cách. Tiền tệ là một đơn vị đo lường được sử dụng phổ biến trong các mối quan hệ xã hội và được sử dụng để đo lường sự phát triển của xã hội và mức sống của con người.
Giá trị của tiền có chức năng tạo ra một nền kinh tế mang tính chất tiền tệ, trong đó tiền tệ đóng vai trò quan trọng trong việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ.
Tuy nhiên, tiền tệ chỉ đóng vai trò là một phương tiện trao đổi trong một khoảng thời gian ngắn. Người ta sử dụng tiền để mua các hàng hóa và dịch vụ, sau đó lại dùng tiền để mua các sản phẩm khác. Chính vì vậy, giấy tiền không có giá trị thật sự, mà giá trị của nó phụ thuộc vào khả năng lưu thông của nó trên thị trường.
Do đó, việc in tiền giấy phải tuân theo quy luật lưu thông tiền giấy để tránh gây ra các tác động tiêu cực đến nền kinh tế.
Phương tiện thanh toán
Tiền đã đơn giản hóa quá trình trao đổi hàng hóa giữa con người. Trước khi có tiền, quá trình trao đổi hàng hóa diễn ra rất phức tạp và khó khăn. Ví dụ, một nông dân muốn đổi lúa lên thị trường, ông ta cần phải tìm một người cần lúa, và đổi lấy hàng hóa hoặc dịch vụ mà mình cần. Nếu không tìm được người đổi hàng hóa thì lúa sẽ không có giá trị.
Tuy nhiên, khi có tiền tệ, quá trình trao đổi hàng hóa giữa người với người đã trở nên đơn giản hơn rất nhiều. Nông dân có thể bán lúa cho một người thứ ba và dùng tiền thu được để mua công cụ hoặc các sản phẩm khác mà ông ta cần. Các giao dịch trở nên dễ dàng hơn và người tham gia thị trường cũng có thể đưa ra quyết định mua hoặc bán hàng hóa dễ dàng hơn.
Mỗi nước trên thế giới quy định đơn vị tiền tệ khác nhau
Phương tiện tích lũy
Tích lũy tiền tệ giúp người nông dân bảo toàn được giá trị của công lao của mình và đầu tư vào sản xuất hoặc kinh doanh mới. Ngoài ra, việc tích lũy tiền tệ cũng có thể giúp người dân tiết kiệm được để đầu tư vào các dự án lớn hơn, tăng cường năng lực sản xuất và mở rộng quy mô kinh doanh, tạo ra thu nhập lớn hơn cho cá nhân và cả cộng đồng.
Tuy nhiên, việc tích lũy tiền tệ cũng cần phải được quản lý cẩn thận để tránh những rủi ro và ảnh hưởng xấu đến kinh tế và xã hội.
Là tiền tệ thế giới
Khi một đồng tiền được sử dụng như một phương tiện thanh toán và tích lũy trên toàn thế giới, nó được xem là một tiền tệ thế giới. Tiền tệ thế giới phải có khả năng được chấp nhận dễ dàng trên thị trường quốc tế và được sử dụng trong các giao dịch thương mại quốc tế. Các ví dụ về tiền tệ thế giới bao gồm đồng USD của Hoa Kỳ, đồng Euro của Liên minh châu Âu và đồng Yên của Nhật Bản.
Tiền tệ đã đơn giản hóa quá trình trao đổi hàng hóa và là một phương tiện quan trọng để thúc đẩy sự phát triển kinh tế và thị trường.
Nền kinh tế càng phát triển thì giá trị của đồng tiền, sức hút của đồng tiền ngày càng lớn hơn. Giá trị của tiền tệ phụ thuộc vào khả năng mua sắm của nó, đồng thời bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau như cạnh tranh giữa các nền kinh tế, chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương, lạm phát và suy thoái kinh tế. Như vậy bài viết này đã phân tích rõ về sự xuất hiện của tiền, bản chất của tiền, hy vọng sẽ giúp bạn hiểu được các kiến thức xung quanh vấn đề giá trị của tiền là gì.
>>> Xem nhiều bài học kinh doanh, kinh tế hữu ích: Kênh youtube KIEN THUC KINH TE official